Medal Sprawiedliwej dla stulatki

Ambasada Izraela w Polsce uhonorowała 100-letnią mieszkankę Gdyni. Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu honorowego „SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA” państwu Aleksandrze i Kazimierzowi Cybulskim odbyła się w domu Sprawiedliwej w Gdyni. Medal wręczył wice ambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar. Honorowym gościem uroczystości była przewodnicząca rady miasta Gdyni Joanna Zielińska.

Medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” jest najwyższym izraelskim odznaczeniem cywilnym przyznawanym od 1963 roku przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie bohaterom, którzy z narażeniem życia i bezinteresownie nieśli pomoc prześladowanym Żydom podczas II wojny światowej. Odznaczenie otrzymało 6706 Polaków.

Przypomnijmy, że małżeństwo Aleksandra i Kazimierz Cybulscy ze wsi Jakszyce koło Klecka (obecnie Białoruś) uratowali w czasie zagłady małą żydowską dziewczynkę. Gdy wybuchła wojna, Sonia Berkowicz (córka Gerszona i Idel, ur. 15.09.1933 w Urbicach) miała niespełna 6 lat.  Jej cała rodzina, wysiedlona przez Niemców do getta w Klecku została wymordowana przez Niemców w lipcu 1942 roku. Jej udało się przeżyć dzięki wsparciu i heroicznej odwadze państwa Cybulskich.

Nie bacząc na grożące im niebezpieczeństwo, Aleksandra i Kazimierz zaopiekowali się Sonią jak własną córką. Wiosną 1942 roku przyjęli pod swój dach troje dzieci Berkowiczów, ale po jakimś czasie brat i siostra Soni wrócili do getta. Ocalała tylko ona jedna. Pani Aleksandra Cybulska była jednym z naocznych świadków masakry kleckich Żydów. Po tamtym dramatycznym wydarzeniu Cybulscy poinformowali Sonię, że zostanie z nimi i może na nich liczyć. Dzięki pomocy miejscowego księdza wyrobili dla dziewczynki metrykę chrztu na nazwisko Zofia Flejow. Niestety zimą 1943 roku musieli się z nią rozstać, gdyż dalsze jej ukrywanie stało się zbyt niebezpieczne.

Kazimierz Cybulski umieścił Sonię u swojej dalszej rodziny na wsi koło Pińska, ale nadal pozostawał z nią w kontakcie.
Po wojnie Cybulscy ponownie zabrali Sonię do siebie i razem z nią zostali repatriowani na Zachód. W 1946 roku zamieszkali we wsi Kania koło Stargardu Szczecińskiego. Ponieważ nie udało się odnaleźć żadnych krewnych Soni, dziewczynkę przekazano organizacji żydowskiej opiekującej się żydowskimi sierotami.

Obecnie ocalona nazywa się Sonia Liberman i mieszka w Izraelu. Kazimierz Cybulski zmarł w 2002 roku w wieku 94 lat. Jego żona Aleksandra Cybulska mieszka w Gdyni i w listopadzie tego roku obchodzić będzie 100 urodziny.