Czym jest PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych) i jak go rozliczyć?

Podatek od czynności cywilnoprawnych reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 roku. Jesteśmy zobowiązani do jego zapłaty, gdy dokonujemy czynności prawnych, których przedmiot nie został obciążony podatkiem VAT. Należy pamiętać, że jeżeli umowę zawieramy i notariusza, podatek płacimy u niego i nie musimy już tej czynności zgłaszać w Urzędzie Skarbowym. Szczególnie dotyczy to zakupu działki, garażu, mieszkania lub lokalu na przykład sklepu.

Od czego musimy zapłacić PCC?

Katalog spraw, które podlegają obowiązkowego podatkowi od czynności cywilnoprawnych jest szeroki. M.in. możemy wymienić:

• umowy sprzedaży (płaci kupujący),
• umowy zamiany (płaci ten co zamienia),
• umowy darowizny (płaci obdarowany),
• umowy pożyczki (płaci ten kto bierze pożyczkę),
• ustanowienie hipoteki (płaci ten kto ustanawia),
• umowa spółki cywilnej (płacą wspólnicy),
• umowy depozytu nieprawidłowego (płaci ten kto przechowuje).

W przypadku umowy zamiany i umowy spółki cywilnej, wszystkie osoby płacą podatek. W innych wypadkach obowiązek ma nabywca. Gdy jest ich kilku mogą się podzielić, ale kwota podatku jest jedna.

W jakim terminie należy zapłacić podatek?

Zgodnie z ustawą podatnik ma 14 dni na zgłoszenie opodatkowanej czynności prawnej do właściwego Urzędu Skarbowego. Musi zrobić to samodzielnie, gdyż organ nie ma takiego obowiązku. Należy wypełnić deklarację PCC-3 lub PCC-3A i uiścić należny podatek. Zarówno zgłoszenie jak i wpłata może odbywać się na dwa sposoby. W siedzibie urzędu, lub elektronicznie przez internet. To drugie rozwiązanie jest zdecydowanie przyjemniejsze i szybsze.  Zarówno jak PIT 2018, zgłoszenia można również dokonać wysyłając deklarację PCC-3 listem poleconym, za pośrednictwem poczty.

Obowiązujące stawki PCC

W zależności od rodzaju umowy podlegającej opodatkowaniu, stosowane są różne stawki podatkowe. 

1. Umowa darowizny, zamiany, sprzedaży, podziału spadku, zniesienia współwłasności generuje dwa progi podatkowe:

• dla rzeczy ruchomych jest to 2% od podstawy opodatkowania,
• dla praw majątkowych jest to 1 % od podstawy opodatkowania.

2. Ustanowienie hipoteki to podatek w wysokości 19 zł.

3. Od umowy pożyczki, a także depozytu nieprawidłowego zapłacimy 2% podatku od podstawy.

4. Ustanowienie odpłatnego użytkowania oraz służebności wymusza podatek 1% od podstawy opodatkowania.

5. Umowa spółki to podatek w wysokości 0,5 % podstawy opodatkowania.

W większości wypadków podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa rzeczy lub praw majątkowych. Ale także wartość pożyczki, depozytu czy świadczeń za dany okres. Wartość rynkową ustalamy biorąc przeciętną cenę. Ustawa przewiduje również wysoką stawkę podatkową, bo aż 20%. Jest to stawka sankcyjna, dla osób, które nie zapłaciły obowiązującego podatku, a ich przewinienie wyszło na jaw w trakcie kontroli skarbowej.

Ważną rzeczą jest, aby pamiętać iż podatek od czynności cywilnoprawnych jest należny, gdy przedmiotem umów są rzeczy lub prawa majątkowe, które są w Polsce. Natomiast jeśli są za granicą, istotnym jest, aby nabywca mieszkał w Polsce, miał tutaj swoją siedzibę i również tutaj zawarł umowę.