Zagrożenia występujące podczas spawania ? jak ich unikać?

Bezpieczeństwo to krytyczny punkt w każdym projekcie, który zakłada nawet chwilowe spawanie. Może być to bezpieczną pracą, jednak tylko wtedy, gdy podejmowane są właściwe środki ostrożności. Zignorowanie ich najpewniej poskutkuje szeregiem zagrożeń, do których zaliczymy np. porażenie prądem elektrycznym, wydzielanie się toksycznych się oparów i gazów, pożary, wybuchy. Wszystkie z nich mogą przyczynić się do poważnego uszczerbku na zdrowiu spawacza.

Porażenie prądem

Szok elektryczny jest jednym z najbardziej poważnych i bezpośrednich zagrożeń, z jakimi można się spotkać pracując przy spawarce – podkreślają eksperci z Expondo. Przeważnie prowadzi do poważnych obrażeń ciała lub śmierci. Porażenie prądem występuje wtedy, gdy spawacz dotknie dwóch metalowych przedmiotów, które mają napięcie między sobą, w ten sposób włączając się do obwodu elektrycznego. Najczęstszym rodzajem porażenia prądem są wtórne wstrząsy napięcia z spawania łukowego, które mieści się w zakresie od 20 do 100 V. Należy pamiętać, że nawet wstrząs 50 V lub mniejszy może wystarczyć, aby zranić lub zabić operatora, w zależności od warunków. Ze względu na ciągłą zmianę biegunowości napięcia zmiennego (AC), jest bardziej prawdopodobne, że zatrzyma serce, niż ma to miejsce w przypadku prądu stałego (DC).

Jak się chronić?

Aby uniknąć porażenia prądem, operatorzy spawarki powinni nosić suche rękawiczki w dobrym stanie, nigdy nie dotykać elektrody ani metalowych części uchwytu elektrod gołą skórą lub mokrą odzieżą. Powinni również sprawdzić, czy uchwyt elektrody nie jest uszkodzony przed rozpoczęciem spawania oraz czy jej izolacja jest w dobrym stanie.

Opary i gazy

Opary spawalnicze zawierają potencjalnie szkodliwe złożone związki tlenku metalu z materiałów eksploatacyjnych, metalu nieszlachetnego i powłok z metalu bazowego, więc ważne jest, aby nie dopuścić do ich nadmiernego powstawania poprzez stosowanie wystarczającej wentylacji. Wszyscy operatorzy spawarek powinni mieć świadomość, że istnieją wartości dopuszczalne stężenia gazów w ich miejscu pracy. Ograniczenia te określają ilość substancji w powietrzu, przy których możliwe jest kontunuowanie zadania.

Jak się chronić?

Aby uniknąć narażenia na działanie toksycznych oparów i gazów, powstających w trakcie spawania, malowania, cynkowania lub szlifowania metali nieszlachetnych, przed rozpoczęciem pracy należy oczyścić materiał bazowy. Operatorzy spawarki powinni nosić też aparaty oddechowe lub specjalne maski spawalnicze, które są w stanie w znacznym stopniu zminimalizować ryzyko powikłań zdrowotnych.

Ogień i wybuchy

Spawanie tworzy ekstremalne temperatury i może stanowić znaczne zagrożenie pożarem i wybuchem, jeśli nie będą przestrzegane bezpieczne praktyki. Podczas gdy łuk spawalniczy może osiągać temperaturę rzędu 5000oC, to prawdziwe niebezpieczeństwo nie pochodzi z samego łuku, a raczej z intensywnego ciepła, iskier i rozprysków utworzonych za pośrednictwem jego działania. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że takie niebezpieczeństwo występuje nawet do 35 metrów od miejsca spawania.

Jak się chronić?

Aby zapobiec pożarom, przed rozpoczęciem spawania należy sprawdzić obszar roboczy w poszukiwaniu materiałów łatwopalnych i usunąć je z pola pracy. Materiały łatwopalne składają się z trzech kategorii: cieczy, takich jak benzyna, olej i farba; ciała stałe, takie jak drewno, karton i papier; gaz, w tym acetylen, propan i wodór. Zanim zabierzemy się do jakiejkolwiek pracy w warsztacie zorientujemy się, gdzie znajduje się gaśnica i inne narzędzia, które pomogą nam opanować kryzysowe sytuacje.

Urazy fizyczne

Osobisty sprzęt ochronny pomaga zapobiegać uszkodzeniom, takich jak oparzenia – najczęściej spotykane wśród spawaczy - oraz narażenie na działanie negatywnego promieniowania. Właściwa odzież zapewnia swobodę ruchu czy jednoczesnej ochronie przed zagrożeniami spawalniczymi.

Jak się chronić?

Dzięki trwałości i odporności ogniowej zaleca się stosowanie w spawalnictwie ubrań bawełnianych poddanych obróbce skórzanej i płomieniowej. To dlatego, że materiał syntetyczny, taki jak np. poliester, stopi się, gdy zostanie wystawiony na działanie wysokich temperatur. Należy unikać podwijania rękawów czy wsadzania nogawek do butów - iskry lub gorący metal osadzą się w fałdach materiału.

Błysk spawarki może powodować skrajny dyskomfort, obrzęk lub tymczasową ślepotę, więc nigdy nie podejmujmy się pracy bez właściwego sprzętu. Maski spawalnicze z osłonami bocznymi są niezbędne do ochrony oczu i skóry przed ekspozycją na promienie. Upewnijmy się, że wybieramy odpowiednią soczewkę dla danego zadania. Maski zabezpieczają również przed iskrami, ciepłem i porażeniem prądem.

Inne względy bezpieczeństwa

Spawacze powinni również mieć świadomość innych względów bezpieczeństwa w środowisku pracy. Na przykład osoby pracujące w ograniczonej przestrzeni lub na podwyższonym terenie muszą podjąć dodatkowe środki ostrożności. W każdej sytuacji spawania operatorzy powinni zwracać szczególną uwagę na informacje o bezpieczeństwie na temat używanych produktów oraz o materiałach dostarczonych przez producenta.