Wiele miesięcy przygotowań, ok. dwóch lat prac budowlanych, prawie 6 mln zł wydane na budowę i wyposażenie – ale w końcu jest, Książnica im. prof. Gerarda Labudy została oficjalnie otwarta.

Przypomnijmy: wszystko zaczęło się w 2011 r., gdy na mocy zapisu testamentowego do wejherowskiego muzeum trafiła bogata spuścizna profesora Gerarda Labudy, wybitnego Kaszuby, historyka, mediewisty. Licząca ponad 26 tys. woluminów biblioteka oraz bogate archiwum, a także liczne pamiątki, m.in. medale i odznaczenia przekazane przez profesora, stały się podstawą działań do utworzenia Książnicy.

Od momentu pozyskania cennych zbiorów rozważane były kolejne możliwości lokalizacji budynku.

W 2015 r. Powiat Wejherowski podjął starania o adaptację budynków przy Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie na bibliotekę, która pozwoliłaby na umieszczenie zasobów profesora w jednym miejscu oraz dała możliwość poznania dorobku naukowca i historii Kaszub szerszemu gronu odbiorców. Wynikiem tych starań było otrzymanie od Miasta Wejherowa budynków usytuowanych przy ulicy Zamkowej w Wejherowie.

Na bazie tych dwóch budynków pochodzących z II połowy XIX w., które były pozostałościami oficynowej zabudowy towarzyszącej Pałacowi Przebendowskich i Keyserlingków, a także współtworzyły zabytkowe założenia pałacowo-parkowe w Wejherowie, powstał projekt autorstwa arch. Wojciecha Pomierskiego, polegający na dobudowaniu nowego budynku stanowiącego jedną całość wraz z adaptowanymi budynkami przy ul. Zamkowej w Wejherowie.

W lipcu 2016 r. projekt pn. „Utworzenie Książnicy prof. Gerarda Labudy jako unikatowego zbioru dziedzictwa kulturowego Pomorza poprzez adaptację budynków Zespołu Pałacowo-Ogrodowo-Parkowego przy Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie na potrzeby obsługi ruchu turystycznego regionu”, dofinansowany został z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014–2020 w kwocie blisko 1,5 mln zł.

Na początku 2017 r. samorząd otrzymał dotację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 520 tys. zł na roboty związane z utworzeniem Książnicy. Prace budowlane rozpoczęły się w połowie 2017 r. i zakończyły w 2019 r. Następnie prowadzone były roboty wykończeniowe, aranżacja wnętrz i przygotowanie wystaw. Całkowite koszty inwestycyjne projektu zamknęły się kwotą 5nieco ponad 5,7 mln zł. Z tego wkład powiatu wejherowskiego to 3,49 mln zł, dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – 1,352 mln zł, dotacja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 520 tys. zł, w wkład własny Gminy Miasta Wejherowo, która była partnerem projektu – 341 tys. zł.

- To całkowicie nowa instytucja kultury na Pomorzu, która będzie pełnić ważną rolę – powiedział podczas oficjalnego otwarcia Książnicy - Jarosław Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury. -

- Będą tu mogły się odbywać spotkania z autorami książek, spotkania literackie, koncerty i wiele innych wydarzeń. Ponadto ta instytucja jest poświęcona prof. Labudzie, utrwali więc pamięć o tym wybitnym człowieku. Profesor sam przed śmiercią zdecydował, gdzie jego niezwykły księgozbiór ma trafić. Podjął poruszającą chyba nas wszystkich decyzję, aby ten zbiór dzieł trafił do jego rodzinnego miasta – Wejherowa.

Uczestniczący w otwarciu zgodnie podkreślali, że Książnica powstała przede wszystkim dzięki zaangażowaniu jednej osoby – staroście Gabrieli Lisius.

- 10 lat po śmierci prof. Labudy udało nam się sfinalizować dwa duże zadania, jakie zawierzył nam pan profesor – przypomniał Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. - Pierwszym było wydanie historii Kaszubów w dziejach Pomorza. Drugim jest godne zagospodarowanie jego bezcennych zbiorów – a to właśnie się udało dzięki otwieranej dziś nowej instytucji kultury.

- Otwarcie tej Książnicy to dla nas wielkie święto – podsumowała Gabriela Lisius, starosta wejherowski. - Od pomysłu, poprzez podjęcie decyzji aż do realizacji minęła długa droga. Ale dzięki temu, że na tej drodze spotkaliśmy wielu wspaniałych ludzi, dziś widzimy wspaniały efekt wysiłku tych wszystkich osób.